Bariery i ich wpływ na jakość życia osób z niepełnosprawnościami

pexels-cottonbro-studio-8543054

Osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności narażone są na istnienie utrudnień w życiu codziennym, które mogą skutkować obniżeniem jakości ich życia oraz rzutować na szeroko rozumiany dobrobyt społeczny tych jednostek. Jednostki z niepełnosprawnością ruchową, sensoryczną bądź intelektualną, zazwyczaj nie mają możliwości pełnego uczestnictwa w życiu społecznym na równi z osobami pełnosprawnymi, co może stanowić rezultat istnienia barier natury fizycznej, społecznej, edukacyjnej bądź kulturowej, które wpływają na sposób postrzegania jednostek niepełnosprawnych w społeczeństwie oraz przyczyniają się do ich marginalizacji.

Osoby niepełnosprawne napotykają na różnego rodzaju bariery, które są ściśle po- wiązane z rodzajem przejawianej przez nie niepełnosprawności. Osoby z niepełno- sprawnością ruchową, w tym osoby poruszające się przy pomocy wózka inwalidzkiego zmagają się z utrudnieniami architektonicznymi wynikającymi z braku dostosowaniu budynków użyteczności publicznej do ich rodzaju niepełnosprawności. Problematyczny dla osób z niepełnosprawnością ruchową może okazać się brak podjazdów dla osób poruszających się przy pomocy wózka inwalidzkiego, niedostosowanie środków transportu publicznego oraz budynków użyteczności publicznej do potrzeb jednostek z niepełnosprawnością ruchową, brak odpowiednich wind, zbyt wąska przestrzeń czy brak toalet wyposażonych w podnośniki oraz parkingów dostosowanych dla potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową.

Osoby niewidome bądź słabowidzące odbierają otoczenie zewnętrzne za pomocą zmysłów innych niż wzrok – głównie za pośrednictwem zmysłu dotyku. Dużą rolę w rozeznaniu się w otoczeniu odgrywa również słuch. Bariery w życiu osób niewidomych bądź słabowidzących dotyczą więc w głównej mierze elementów architektury niedostosowanej do ich potrzeb: do głównych utrudnień zalicza się, podobnie ja w przypadku osób z niepełnosprawnością ruchową występowanie nierówności w podłożu (obecność krawężników, zbyt wąskich przestrzeni), brak informacji dźwiękowej w komunikacji publicznej bądź przestrzeni publicznej (np. przy przejściach dla pieszych, w urzędach) oraz tablic informacyjnych w języku Braille’a (Dla tej grupy osób z niepełnosprawnością kwestią problematyczną może okazać się również robienie zakupów w wielkopowierzchniowych sklepach samoobsługowych, gdzie towary rozmieszczone są w różnych miejscach na sporej przestrzeni, ponadto położenie towaru często ulega zmianom – brak specjalnych oznaczeń, półek sklepowych, kas czy alejek, sprawia, że miejsca te stają się praktycznie niedostępne dla osób niewidomych bądź słabowidzących, nawet tych dobrze zrehabilitowanych. Również kasy samoobsługowe wymagające skanowania produktów często nie są dostosowane do potrzeb osób z tym rodzajem niepełnosprawności. To z kolei może doprowadzić do konieczności korzystania z pomocy osób trzecich, co może skutkować odbieraniem tychże jednostek w sposób negatywny i przyczynić się do powstawania barier społecznych. Konieczność zaangażowania innych osób do pomocy w zakupach może stanowić dla jednostki niepełnosprawnej znaczne utrudnienie – może bowiem wiązać się ze stresem i dyskomfortem, wynikającym z braku wiedzy co do możliwej reakcji osoby, która zostanie poproszona o udzielenie pomocy.

Osoby głuche bądź słabosłyszące napotykają bariery w postaci braku pętli indukcyjnych oraz tablic informacyjnych wyświetlających komunikaty w budynkach użyteczności publicznych czy środkach transportu publicznego, braku napisów dodawanych do wydarzeń społecznych czy kulturalnych czy zbyt szybka bądź niewyraźna mowa pracowników instytucjonalnych oraz innych jednostek

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną spotykają się natomiast z brakiem zrozumienia ze strony innych osób, w tym pracowników administracyjnych oraz brakiem kompetencji urzędników w kontakcie z osobami z tym rodzajem niepełnosprawności. Ponadto, osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają problem z artykułowaniem myśli oraz wchodzeniem w relacje z innymi, co nie tylko utrudnia tym osobom funkcjonowanie, lecz również przyczynia się do ich marginalizacji i wykluczenia. Funkcjonujące w społeczeństwie stereotypy na temat osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz będący ich wynikiem lęk przed wchodzeniem w kontakty z osobami z tego typu niepełnosprawnością przyczyniają się do wytwarzania barier społecznych, które bardzo ciężko zwalczać, a które w istotny sposób wpływają na pogorszenie jakości życia osoby niepełnosprawnej ze względu na marginalizację i wykluczenie tych osób.

Skip to content