W 1997 roku znowelizowaną ustawą o rehabilitacji wprowadzono w Polsce nową formę organizacyjną na chronionym rynku pracy – zakłady aktywności zawodowej.
W odróżnieniu od zakładów pracy chronionej funkcjonują one według zasady non-profit.
Zgodnie z wymogami prawnymi uzyskanie statusu zakładu aktywności zawodowej warunkuje m.in.: zatrudnienie co najmniej 70% osób niepełnosprawnych, w szczególności osób skierowanych do pracy przez powiatowe urzędy pracy:
- zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
- zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną, w tym osób, w stosunku do których rada programowa zajęła stanowisko uzasadniające podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej.
Wnioski o dofinansowanie kosztów tworzenia i działania zaz-ów składane są do samorządu wojewódzkiego. W obecnym stanie prawnym organem właściwym do wydawania opinii w sprawie utworzenia zakładu aktywności zawodowej jest starosta. Uzyskanie pozytywnej opinii starosty jest warunkiem koniecznym do wydania przez wojewodę decyzji w sprawie nadania statusu. Umowę w sprawie dofinansowania kosztów tworzenia i działania zaz-u podpisuje z organizatorem marszałek województwa.