Każdy człowiek, jako istota społeczna, potrzebuje kontaktu z innymi ludźmi, w związku z czym ważne jest dla niego to, jak postrzegają Go inni, oraz jak On, odnosi się wobec innych osób. Często robimy bardzo wiele, aby nawiązać z kimś nam obcym, prawidłowe oraz przyjazne relacje. Jednakże nasze wysiłki, nawet jeśli są ogromne, mogą okazać się nieistotne, gdyż osoba, z którą chcemy nawiązać kontakt, może wykazywać wobec nas postawę negatywną, która na pewno nie zachęca do nawiązania kontaktu. Możemy wyobrazić sobie, co czuje osoba, która została „odepchnięta”. Jednakże, zapewne każdy z nas, wolałby być po tej pierwszej stronie. Wszystko zależy od nas samych. Jeśli postawa bądź nastawienie wobec drugiej osoby jest pozytywne, wówczas łatwiej jest zbudować prawidłowe relacje, a potem je w dalszym ciągu utrzymywać. Warte uwagi jest tutaj spojrzenie oraz krótkie przeanalizowanie postaw osób sprawnych wobec tych, którzy tą sprawność utracili oraz uświadomienie osobom sprawnym, jak ich zachowanie oraz prezentowane przez nich postawy mogą oddziaływać na osoby niepełnosprawne, czasem stymulując ich do działania, a czasem wręcz odwrotnie.
Na początku należy zaznaczyć, iż to, że ktoś utracił jakąkolwiek sprawność, nie oznacza, że jest osobą inną, a jak niektórzy uważają, osobą na straconej pozycji. Często dzieje się odwrotnie, czego przykładem mogą być sukcesy osób niepełnosprawnych w sporcie czy kulturze, o których można usłyszeć coraz częściej. Poniżej zaprezentowane zostaną dwie najczęściej spotykane postawy osób sprawnych wobec niepełnosprawnych, których jesteśmy świadkami lub uczestnikami w codziennym życiu.
Warto zaznaczyć, iż współcześnie postawy wobec osób niepełnosprawnych ulegają ciągłym przemianom. Można stwierdzić, iż czynnikami, które determinują owe zmiany postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych są m.in. polityka socjalna państwa, normy społeczne obecnie obowiązujące, przekonania panujące w danym społeczeństwie, poziom kultury, a także warunki ekonomiczne, określające poziom życia jednostek. Wszystko to, ma wpływ na to, jakie postawy społeczne przyjmuje społeczeństwo wobec osób niepełnosprawnych.
Wyróżnić możemy postawę pozytywną oraz postawę negatywną:
Jak sama nazwa wskazuje postawa pozytywna charakteryzuję się obiektywną oraz realną oceną osoby niepełnosprawnej, pozytywnym nastawieniem wobec tej osoby, a także pozytywnym zachowaniem społecznym wobec niej. Podczas spotkania, jak oceniają psychologowie społeczni, najważniejsze jest pierwsze wrażenie. To ono, w zdecydowanej większości decyduje o tym, czy nawiążemy jakikolwiek kontakt z drugim człowiekiem, czy też nie, dlatego istotna jest obiektywna ocena drugiej osoby. Możemy mówić o obiektywnej ocenie osoby niepełnosprawnej wtedy, gdy zaakceptujemy osobę niepełnosprawną na równi z osobami pełnosprawnymi, realnie przyjrzymy się ograniczeniom, jakie niesie ze sobą niepełnosprawność jednostki, oraz ocenimy obiektywnie wpływ, jaki może wywrzeć utrata sprawności na psychikę i działanie człowieka. Następnie, po takiej obiektywnej ocenie, nadchodzi pozytywne nastawienie wobec osoby niepełnosprawnej, które wyraża się poprzez m.in. uznanie, iż chcemy poznać człowieka, a nie jego niepełnosprawność, znajomość potrzeb osoby niepełnosprawnej, dostrzeżenie jej zalet, możliwości oraz osiągnięć, mimo ograniczeń spowodowanych niepełnosprawnością. Ostatnim elementem pozytywnej postawy społecznej wobec osób niepełnosprawnych jest zachowanie społeczne, które jest niczym innym jak odrzucaniem izolacji osoby niepełnosprawnej, naturalnym oraz życzliwym kontaktem oraz akceptacją i uznaniem osób niepełnosprawnych. Wymienione cechy postawy pozytywnej wobec osób niepełnosprawnych nie wymagają od nas dużych poświęceń, jednakże sprawiają wielu osobom duże trudności. Warto zastanowić się oraz zadać sobie pytanie: Jak ja się zachowuję, gdy mam kontakt z osobami niepełnosprawnymi? Czy oceniam je obiektywnie czy może moją oceną kieruje wizerunek niepełnosprawności danej osoby? Czy sam chciałbym się tak poczuć? Pomocą w odpowiedzi na te pytania, może być wyobrażenie sobie, co bym czuł w sytuacji, kiedy widzę, że ktoś odtrąca mnie lub źle ocenia, tylko przez pryzmat utraty przeze mnie sprawności.
Postawą wobec osób niepełnosprawnych, spotykaną wśród społeczeństwa jest postawa negatywna. Nacechowana jest ona brakiem przychylności oraz życzliwości wobec osób niepełnosprawnych. Można tu wymienić, takie określenia zachowania wobec drugiej osoby jak: unikanie osoby niepełnosprawnej, pokazywanie braku akceptacji, poniżanie oraz ciągłe krytykowanie. W postawie negatywnej można dostrzec uczucia litości oraz zbytniej troski wobec osób niepełnosprawnych, co widoczne jest w niedocenianiu osoby niepełnosprawnej, patrzeniu na nią jako na obiekt ciekawości oraz często spotykane obecnie, przypisywanie osobom niepełnosprawnym niższej pozycji społecznej. W tego typu postawie można zauważyć także zwracanie szczególnej uwagi na niepełnosprawność danej osoby, izolowanie osoby niepełnosprawnej od innych osób, wyrażanie sprzeciwu oraz niechęci wobec przyjmowania udziału osób niepełnosprawnych w kontaktach społecznych, a także pojawianie się poczucia braku swobody, lęku, zmieszania oraz zagubienia w obecności osób niepełnosprawnych. Postawa ta charakteryzuje się pojawieniem się u osoby sprawnej pewnego obciążenia psychicznego, które dana osoba przejawia w swoim zachowaniu wobec osoby niepełnosprawnej. Taki kontakt z osobą niepełnosprawną przestaje być kontaktem wartościowym, z małymi szansami na dalsze utrzymywanie znajomości.