Z poważnymi zaburzeniami psychicznymi mamy do czynienia wówczas, kiedy kryzys psychiczny osiąga poziom dezorganizujący życie psychiczne i funkcjonowanie społeczne oraz powoduje ludzkie cierpienie. Poważne zaburzenia psychiczne, rozumiane są zwykle jako choroby psychiczne. Poziom zaburzeń psychicznych jest tutaj na tyle głęboki, że w okresach ostrych epizodów chorobowych dochodzi do czasowego zniekształcenia oceny rzeczywistości i własnej osoby oraz znacznego ograniczenia zdolności kierowania własnym postępowaniem.
Do poważnych zaburzeń psychicznych można zaliczyć niewątpliwie dwie ich grupy zawarte w Dziesiątej Edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych – pierwsza to: zaburzenia z grupy schizofrenii, a druga to zaburzenia afektywne – czyli zaburzenia nastroju
Choroby z kręgu schizofrenii przebiegają najczęściej, w okresie zaostrzeń, w postaci stanu zwanego psychozą. Charakterystyczne są tutaj dwa rodzaje objawów zwane wytwórczymi – pierwszy to urojenia, czyli fałszywe sądy, nie podlegające racjonalnym argumentom, którym towarzyszy najczęściej określony stan emocjonalny, drugi zwany omamami, czyli halucynacjami, są zaburzeniami spostrzegania zmysłowego.
Kluczową rolę w procesie włączania pacjenta w przestrzeń wspólną odgrywa osoba terapeuty. Jego umiejętnością powinno być z jednej strony towarzyszenie podopiecznemu w jego chorobie, akceptowanie i rozumienie go, próby nadania sensu przeżyciom chorego – porządkowanie w ten sposób jego wewnętrznego świata, z drugiej jednak powinien być wrażliwy na jego sytuację w świecie zewnętrznym – samotność, bezdomność, bezrobocie, społeczne odrzucenie, słabe więzi rodzinne, zniszczone więzi społeczne, trudności w dotarciu do placówki medycznej, załatwieniu sprawy w urzędzie, niemożności powrotu do szkoły, na uczelnię, wszechobecnej komercjalizacji. Ważnym zadaniem terapeuty – opiekuna osoby chorej psychicznie, będzie scalenie tych dwóch perspektyw – słabego, opuszczonego człowieka i chaotycznej, nieco zepsutej rzeczywistości, w której musi funkcjonować.